Pijn – een teer punt
Medische Sectie conferentie
op 8 februari 2014
Op zaterdag 8 februari 2014 organiseerde de Medische Sectie van de Antroposofische Vereniging de conferentie “Pijn – een teer punt” in het Geert Groote College in Amsterdam.
Van deze conferentie zijn verslagen verschenen.
Zie hiervoor de pagina: “Terugkijken / Verslagen”.
De conferentie was gericht op medewerkers in de gezondheidszorg die geïnteresseerd zijn in een integratieve visie op dit thema, waar antroposofische menskunde deel van uitmaakt.
‘Tegenwoordig hoef je toch geen pijn meer te hebben?’ Aan het ziekbed van een ernstig zieke horen we die gedachte vaak hardop geuit worden. Het is moeilijk om iemand pijn te moeten zien lijden. Pijn lijkt een straf. Als zodanig werd het in de geschiedenis van de mensheid ook lang in de rechtsspraak gehanteerd. Het woord pijn is etymologisch te herleiden tot pena dat komt van het Latijnse poena, dat straf betekent. Dat is nog terug te vinden in het woord penalty.
Pijn is ook nuttig. Het betekent bedreiging, alarm. Daarmee is het een onontbeerlijke levensfunctie, althans voor bewuste wezens. Maar soms is die functie niet meer van belang, omdat het onheil niet meer is af te wenden. Heeft pijn dan geen zin meer?
Nog niet zolang geleden was de gedachte algemeen dat pijn lijden louterend zou kunnen werken. In zijn gedicht ‘Schicksal’ schrijft de Duitse, eind achttiende- begin negentiende-eeuwse, -dichter Hölderlin dat leed en pijn ‘der Hohen Geister höchsten Gabe’ (het mooiste geschenk van de hoogste geesten) is en dat lust of plezier alleen gedijt na leed en smarten. Die gedachte is niet meer populair. Ziekte en pijn moeten de wereld uit. Dan hebben we een betere wereld. Is dat zo? Bestaat er zonder lijden wel medelijden? Kunnen we nog wel over empathie of sympathie beschikken als we niet af en toe patiënt zijn? Zou pijn en lijden de ontwikkeling die wij gaan in ons leven niet positief kunnen beïnvloeden?
Volgens de huidige opvatting wordt pijn in de hersenen waargenomen. Hoe valt dat te rijmen met het antroposofische mensbeeld waar bij pijn het astraallichaam de hoofdrol speelt? Het was een verrassing voor neurowetenschappers toen werd gevonden dat ‘zielepijn’ dezelfde centra in de hersenen activeerde als lichamelijke pijn. Maar zo opmerkelijk is dat misschien niet. Misschien speelt de ‘ziel’ wel de belangrijkste rol bij pijn. Dat zou betekenen dat behandeling van pijn veel meer aangrijpingspunten zou kunnen hebben dan alleen medicinale pijnstilling. Om die reden kunnen antroposofische therapieën zinvol zijn.
Tijdens de conferentie wilden we de huidige wetenschappelijke én de gezichtspunten over pijn vanuit het antroposofisch mensbeeld bij elkaar brengen. In de voordrachten kwamen bijdragen vanuit de eigen ervaring en vanuit de wetenschap aan de orde. Tijdens de werkgroepen stonden de eigen beleving van praktische toepassingen hoe om te gaan met pijn centraal, zowel vanuit antroposofische als ook vanuit andere gezichtspunten. ’s Middags klonk er muziek die helend, pijn milderend kan werken.
Lees meer over de conferentie op de volgende pagina’s of in de digitale brochure.
In inleidingen en werkgroepen stonden thema’s centraal als:
- Welke ervaringen zijn er met het hebben van pijn?
- Wat kan het hebben van pijn betekenen?
- Hoe kunnen we omgaan met pijn of pijn bestrijden?
De thema’ s werden verder uitgewerkt in interactieve werkgroepen.
Programma
- 09.30 Inloop, koffie en thee
- 10.00 Opening
- 10.10 Twee verhalen van ervaringsdeskundigen
- 10.40 Arie Bos: Waar zit de pijn?
- 11.25 Werkgroepen
- 13.00 Lunch
- 14.00 Werkgroepen vervolg
- 15.15 Thee
- 15.45 Yolanthe Cornelisse: Muziek verlicht
- 16.15 Hannie Bakker: De patiënt met pijnklachten in therapie
- 16.50 Afsluiting